CAPOEIRA
WAT IS CAPOEIRA?
Capoeira is een levendige cultuur, ontstaan in het koloniale tijdperk van Brazilië. Het is ontwikkeld door tot slaaf gemaakten die hun lichaam gebruikten als wapen ter verdediging tegen hun onderdrukker. Zij vonden een manier om de overheersers te misleiden door hun gevecht te camoufleren als dans. De bewegingen zijn gebaseerd op het bestuderen van het dierenrijk.
Vandaag de dag wordt capoeira in de maatschappij gezien als een belangrijk instrument voor sociale integratie van iedereen ter wereld. Capoeira geeft energie, zelfvertrouwen en versterkt het ritmegevoel en de innerlijke veerkracht. Daarnaast maak je kennis met de Braziliaanse taal en cultuur. Onze lessen bestaan uit beweging en muziek.
Capoeira volgens Senzala de Santos Holland is sport, onderwijs, vrijetijdsbesteding, acrobatiek, filosofie, poëzie, dans, vechtkunst, vriendschap, familie, respect, strategie, muziek en cultuur.
"Capoeira é expressão maxima da cultura de um povo..."
"Capoeira is de meest complete uitdrukking van de cultuur van een volk..."
GESCHIEDENIS
Capoeira, vaak omschreven als een Braziliaanse vechtdans is ontstaan vanuit vrijheidsdrang in de tijd van de slavernij. Ten tijde van het koloniale tijdperk in de 16de eeuw werden de eerste tot slaaf gemaakten naar Brazilië gebracht om op suikerrietplantages te werken. Capoeira werd gecreëerd door (afstammelingen van) Afrikanen die als tot slaaf gemaakten in Brazilië terecht kwamen.
De tot slaaf gemaakten trainden hun lichaam om zich te verdedigen en het zelfs wanneer nodig, als moordwapen te kunnen gebruiken. Zij vonden een manier om de onderdrukker te misleiden door hun gevecht met muziek te camoufleren als dans. Zodoende bleef de efficiëntie van hun strijd door de heren van de plantages onopgemerkt.
Bij het ontwikkelen van de bewegingen liet men zich inspireren door aanvals- en verdedigingsbewegingen van dieren.
HET WOORD 'CAPOEIRA'
Capoeira zou zijn afgeleid van het Tupi-Guarani, (taal van de oorspronkelijke bevolking van Brazilië) caa-ampuam-era (een geoogst veld) of co-puera (oude plantage). Het is de plek die de Afrikaanse gevangenen (tot slaaf gemaakten) gebruikten voor het in praktijk brengen van hun vindingrijkheid, creatie en amusement. De plaats waar Capoeira is ontstaan.
MUZIEK
Muziek is een belangrijk onderdeel van de capoeira. Het ritme van de muziek bepaald de flow van het capoeiraspel. Via de capoeiraliedjes (gezongen in het Braziliaans-Portugees) worden ook verhalen uit de geschiedenis overgedragen of commentaar geleverd op wat er in het spel gebeurt.
De berimbau gunga bepaalt het ritme en stuurt het verloop van de Roda. De battaria (rij met instrumenten die de Roda muziekaal begeleidt) bestaat in de meest complete vorm uit drie berimbaus (gunga, medio en viola), twee pandeiro’s, een agogo, een reco-reco en een atabaque. Deze vorm gebruiken we bij onze capoeiravereniging maar bij andere scholen of capoeirastijlen kunnen andere vormen worden gebruikt.
CAPOEIRA NU EN IN DE TOEKOMST
De cultuur van capoeira wordt gebruikt als gereedschap om op verschillende manier te onderwijzen, door spel, door muzikaliteit, in de vorm van instrumenten en ritmes, liederen met verhalen van een volk, bewegingen die bijdragen aan de ontwikkeling van de lichamelijke coördinatie en het versterken van de mentale gezondheid en vandaag de dag ook als gereedschap voor sociale integratie. Capoeira draagt ook bij aan de bewustwording van het koloniale verleden en slavernij, zowel in de geschiedenis als de doorwerking daarvan die nog altijd door de generaties heen aanwezig is.
Nadat capoeira al in 2008 in Brazilië werd erkend als immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid door het Instituto do Patrimônio Histórico e Artista Nacional (IPHAN), werd het eind 2014 ook als zodanig erkend door de UNESCO.
“Capoeira is een instrument dat ons kan helpen om dag in dag uit onze innerlijke balans te vinden.“